Ecosystem of Ethereum (ETH)

Bitcoin ဟာ ဘဏ္စနစ္ကုိေတာ္လွန္ပစ္ရန္ရည္ရြယ္ၿပီး တီထြင္ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ဒီဂ်စ္တယ္ေငြေၾကး တစ္ခုပါ။ blockchain နည္းပညာကုိ အသုံးျပဳၿပီး ကမၻာ့တစ္ဖက္ျခမ္း လူတစ္ဦးမွ အျခားတစ္ဖက္ျခမ္းရွိ လူတစ္ဦးသို႔ မည္သည့္ၾကားခံ၀န္ေဆာင္မႈမွမလုိဘဲ ကုန္က်စရိတ္နည္းနည္းနဲ႔ လြယ္ကူလ်င္ျမန္စြာ လႊဲေျပာင္းေပးေခ်လုိ႔ရေစပါတယ္။ အစုိးရထိန္းခ်ဳပ္မႈ၊ မည္သည့္ထိန္းခ်ဳပ္မႈမွ မရွိပါဘူး။ ဒါကုိ decentralized ျဖစ္တယ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ ဥပမာ - ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေငြစကၠဴကုိ တစ္ၿမိဳ႕မွ အျခားတစ္ၿမိဳ႕သုိ႔ လႊဲေျပာင္းေပးေခ်ဖုိ႔အတြက္ ၾကားခံ ဘဏ္၊ လူကုိယ္စားလွယ္၊ ကား၊ ရထား၊ ေလယာဥ္ အစရွိသည္တုိ႔ျဖင့္ လႊဲေျပာင္းေပးေခ်ရသလုိ အစုိးရထိန္းခ်ဳပ္မႈ၊ တစ္စံုတစ္ဦးထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြရွိပါတယ္။ centralized ေပါ့။ Bitcoin ဟာ အဲ့ဒီ ၾကားခံ၀န္ေဆာင္မႈေတြမလုိအပ္ဘဲ၊ မည္သည့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမွ မလုိအပ္ဘဲ Blockchain network မွတဆင့္ တစ္ဦးမွ တစ္ဦးသုိ႔ လြတ္လပ္စြာတုိက္ရုိက္ေပးေခ်ႏုိင္ေစပါတယ္။ ဒါကုိ peer to peer network လုိ႔ေခၚပါတယ္။
-
Ether ေခၚ ေရနံႏွင့္သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႕ဟာ Ethereum ရဲ႕ အဓိကအမွတ္သေကၤတတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ Bitcoin ကုိ မုိင္းတူးၿပီးထုတ္သလုိ Ethereum ကုိ ေရနံတူးေဖာ္ျခင္းျဖင့္ ထုတ္ပါတယ္။ Bitcoin ရဲ႕ blockchain နည္းပညာကုိအေျခခံၿပီး မ်ဳိးဆက္သစ္ Ethereum network ကုိ တည္ေဆာက္ပါတယ္။ Ethereum network ဟာလည္း blockchain network လုိ peer to peer network ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ Ethereum network မွာ ေရနံ၊ စက္သုံးဆီ၊ လူသုံးကုန္ပစၥည္း၊ အီလက္ထရြန္နစ္ပစၥည္း၊ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး၀န္ေဆာင္မႈ၊ အစားအေသာက္၀န္ေဆာင္မႈ အစရွိတဲ့ ရွိႏွင့္ၿပီးသား ၀န္ေဆာင္မႈအားလုံး ပါ၀င္ခ်ိတ္ဆက္ႏုိင္ပါတယ္။ Bitcoin ကဲ့သုိ႔ မည္သည့္ၾကားခံ၀န္ေဆာင္မႈမွမပါဘဲ တစ္ဦးမွ တစ္ဦး လြတ္လပ္စြာ ေငြေပးေခ်ႏုိင္ေစရုံသက္သက္ပဲ မဟုတ္ဘူး။ မည္သည့္အရာကုိမဆုိ ၾကားခံ၀န္ေဆာင္မႈမလုိ၊ တစ္စုံတစ္ဦး ထိန္းခ်ဳပ္ေဆာင္ရြက္ေပးမႈမလုိဘဲ ကုန္က်စရိတ္နည္းနည္းနဲ႔ လ်င္ျမန္လြယ္ကူစြာ ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေစပါတယ္။
-
ဥပမာ- သင္ဟာ Ethereum network မွာပါ၀င္ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ စက္သုံးဆီအေရာင္းဆုိင္မွာ ဆီ၀င္ျဖည့္တဲ့အခါ က်သင့္ေငြကုိ သင့္ ဖုန္းမွတဆင့္ Ethereum ေပးေခ်လုိက္ရုံျဖင့္ ကုိယ္တုိင္ဆီျဖည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ေငြေၾကးကုိ အမွန္တကယ္ ကုိင္တြယ္ေပးေခ်စရာမလုိဘဲ software program မွတဆင့္ ခ်ိတ္ဆက္ ေဆာင္ရြက္ေစျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကြေစ့ထည့္ၿပီး အစားအေသာက္ယူရတဲ့ စက္ေတြ၊ ကား၊ ရထားလက္မွတ္ခေတြ ေနရာမွာ အစားထုိး တုိကင္အျဖစ္ Ethereum က လုပ္ေဆာင္ပါမယ္။ ၾကားခံလူတစ္ဦးဦး ထိန္းခ်ဳပ္ေဆာင္ရြက္ေပးတာမ်ဳိး မလုိေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ Ethereum ရဲ႕ ecosystem ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္ပမွာ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈအားလုံး၊ အရာအားလုံးကုိ decentralized ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကုိယ္တုိင္ေပး ကုိယ္တုိင္ယူစနစ္ပါ။ ဘာေၾကာင့္ Ethereum ဟာ အခ်ိန္တုိအတြင္း ဒုတိယေနရာေရာက္လာရသလဲဆုိတာရဲ႕ အေျဖတစ္ခုဆုိလည္း မမွားပါဘူး။
-
ဒီ ecosystem က်ယ္ျပန္႔လာတာနဲ႔အမွ် Ethereum network က်ယ္ျပန္႔လာပါမယ္။ Ethereum network က်ယ္ျပန္႔လာတာနဲ႔အမွ် တစ္ကမၻာလုံးမွာ Ethereum ျဖစ္လာပါမယ္။ Ethereum ဟာ ဒီအခ်က္ကုိ အဓိကလုပ္ေဆာင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။

________________________________________

ref : ecosystem of ethereum

written : bitcoin seeker